Có nhiều lý do khiến trẻ ăn vạ thậm chí trẻ ăn vạ tự đánh mình, đó là lý do tại sao nhiều bậc cha mẹ bối rối khi gặp phải tình trạng trẻ ăn vạ và đau đầu khi cố gắng tìm ra cách giải quyết khi trẻ ăn vạ phải làm sao. Để kiềm chế cơn ăn vạ của trẻ mà không cần dùng roi, cha mẹ nên kiên nhẫn hơn với con trẻ. Trước khi tìm ra giải pháp, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu nguyên nhân vì sao khiến trẻ lại ăn vạ nhé!
Lý giải nguyên nhân khiến trẻ ăn vạ, trẻ ăn vạ tự đánh mình
Những lý do phổ biến khiến trẻ khiến trẻ ăn vạ thậm chí trẻ ăn vạ tự đánh mình là:
- Thay đổi tâm sinh lý: Điều này thường xảy ra khi trẻ dần đạt được các mốc phát triển. Ví dụ, trẻ mới tập đi dễ nổi cáu nếu thường xuyên vấp ngã hoặc đứng không vững. Trẻ dễ rơi nước mắt hơn khi phải xa cha mẹ khi khát, đói, mệt.
- Muốn được chú ý: Kỹ năng ngôn ngữ của trẻ còn hạn chế nên việc trẻ khóc lóc, trẻ ăn vạ thậm chí nổi cơn thịnh nộ dường như là cách nhanh nhất để thu hút sự chú ý của mọi người và khiến mong muốn của trẻ được thực hiện ngay lập tức.
- Muốn cha mẹ chiều chuộng: Những thói quen xấu rất dễ hình thành ở những đứa trẻ có cha mẹ chiều chuộng, trẻ muốn được nhanh chóng xoa dịu, an ủi hoặc thực hiện ngay những mong muốn của mình mỗi khi bản thân nổi cơn thịnh nộ.
- Trẻ mệt mỏi, bồn chồn: Khi trẻ buồn ngủ, khát nước, đói hoặc mệt mỏi, những cơn ăn vạ cũng có thể là một cách để làm dịu đi sự mệt mỏi, buồn bã.
Ngoài ra còn có trường hợp trẻ ăn vạ tự đánh mình. Nguyên nhân chính là do trẻ bị căng thẳng. Trẻ thể hiện bản thân theo nhiều cách khác nhau tùy theo tình huống và mức độ. Trẻ ăn vạ tự đánh mình thường có tinh thần không ổn định, tự đánh đập bản thân, tăng giảm cân nặng liên tục và có xu hướng ngày càng nặng hơn. Đó là một hình thức tự làm hại bản thân về thể chất hoặc tinh thần nhằm mục đích tự loại bỏ sự tức giận. Cơn giận dữ của trẻ cũng có thể là dấu hiệu của sự hiếu động thái quá. Vì vậy, cha mẹ nên theo dõi tần suất các cơn giận dữ và hành vi khi trẻ ăn vạ tự đánh mình khi không làm theo yêu cầu, la hét, ném đồ đạc. Cần đưa trẻ đến bác sĩ để khám tâm lý.
Khi trẻ ăn vạ phải làm sao?
Khi đứng trước một đứa trẻ ăn vạ phải làm sao? Nếu thấy trẻ rơi vào tình huống nổi cơn ăn vạ, cha mẹ nên ghi nhớ những phản ứng sau để tránh việc này trở thành thói quen tiêu cực:
- Thấu hiểu và đồng cảm với trẻ: Trẻ em là những cá thể độc lập, cũng muốn được chấp nhận. Vì vậy, khi trẻ ăn vạ, tức giận, khóc lóc, cha mẹ nên quan tâm đến con mình hơn bất kỳ ai khác. Điều đầu tiên cha mẹ cần làm là giữ bình tĩnh, kiên nhẫn lắng nghe con và dùng lời nói để nhận biết mong muốn của con. Điều này giúp trẻ bớt khó chịu và cảm thấy được lắng nghe, thấu hiểu.
- Nói chuyện với con sau khi cơn ăn vạ qua đi: Khi con đã hết tức giận và ăn vạ, cha mẹ nên dành thời gian ngồi xuống và nói chuyện với con để xem con đang nghĩ gì. Thông qua phương pháp này, trẻ dường như tìm ra giải pháp, đồng thời giúp chúng xoa dịu cơn giận và trở nên vui vẻ trở lại.
- Chỉ ra các hoạt động khác cho trẻ: Sau khi trẻ ăn vạ, cha mẹ có thể chỉ ra các hoạt động khác cho trẻ để trẻ quên đi cơn giận, phân tán sự chú ý khiến trẻ quên sự việc đã làm trẻ ăn vạ và nhanh chóng lấy lại hứng thú.
Ngoài ra, khi thấy trẻ bắt đầu có dấu hiệu của cơn ăn vạ, cha mẹ hãy đổi hoạt động và làm gì đó đánh lạc hướng trẻ để ngăn chặn cơn ăn vạ trước khi nó bắt đầu.
Cha mẹ cần tránh làm những điều này khi trẻ ăn vạ
Ngoài việc biết cách xử lý khi trẻ ăn vạ phải làm sao ra thì cha mẹ cũng nên lưu ý một số điều cần tránh trong tình huống này:
Đừng la mắng hay đòn roi với trẻ
Khi cơn giận dữ của trẻ kéo theo tiếng khóc và la hét, nhiều bậc cha mẹ cảm thấy đau đầu, khó chịu và sau đó trút giận lên con mình. Con bạn không những không ngừng khóc mà còn có thể khiến trẻ khóc to hơn. Ngoài ra, không nên nắm tay hoặc chân trẻ vì điều này sẽ khiến trẻ tức giận và phản kháng hơn. Trẻ sẽ nghe lời người khác và có hành vi bạo lực nên bạn không nên đánh trẻ vào lúc này.
Đừng nuông chiều trẻ
Trẻ em rất ngây thơ, vô tội. Những gì cha mẹ nuông chiều trẻ sau này sẽ trở thành thói quen không tốt cho trẻ. Nếu cha mẹ luôn sẵn sàng đáp ứng mọi nhu cầu của trẻ khi trẻ nổi cơn ăn vạ thì sau này trẻ sẽ dùng cách thức đó để thỏa mãn những ham muốn của bản thân.
Hãy kiên nhẫn hơn với trẻ
Khi trẻ tức giận, cha mẹ không nên giải thích hay tranh cãi kéo dài. Vì lúc này trẻ không muốn nghe chút nào. Điều cha mẹ nên làm là xoa dịu cơn giận của con, sau đó thảo luận và phân tích lý do tại sao không nên làm như vậy.
Đừng so sánh trẻ với bất cứ ai
Không nên so sánh con mình với bất kỳ đứa trẻ khác. Điều này không chỉ khiến trẻ cảm thấy lo lắng, xấu hổ mà còn gây ra cảm giác căm ghét, ghen tị với bạn bè. Từ đó, trẻ sẽ luôn có tâm hồn nhút nhát, buồn bã và không dám bày tỏ suy nghĩ của mình, bởi trẻ sẽ luôn cho rằng mình thua kém người khác.
Không nên giải quyết vấn đề bằng lời nói dối
Để con không quấy khóc, giận dữ, nhiều bậc cha mẹ đã nói dối con và thỏa hiệp nhất thời. Nếu trẻ nhận ra điều này theo thời gian, chúng cũng sẽ học được từ những lời nói dối của cha mẹ. Đây là một thói quen xấu ảnh hưởng tiêu cực đến nhân cách sau này của trẻ.
Đừng cố gắng giải quyết vấn đề ở nơi đông người
Nếu trẻ nổi cáu hoặc ăn vạ ồn ào, cha mẹ nên tránh la mắng hoặc nói chuyện với trẻ ở nơi đông người vì sẽ ảnh hưởng đến những người xung quanh. Lúc này, phụ huynh phải đưa con đến địa điểm riêng hoặc đưa về nhà để giải quyết. Di chuyển có thể giúp làm dịu cơn giận của trẻ. Sau khi đã ổn định, cả hai bên có thể nói chuyện nhẹ nhàng và lắng nghe nhu cầu của đối phương mà trẻ không cảm thấy bẽ mặt hay xấu hổ ở nơi đông người.
Trẻ ăn vạ hay thậm chí là trẻ ăn vạ tự đánh mình là vấn đề đau đầu của nhiều bậc phụ huynh, nhiều cha mẹ lo lắng không biết khi trẻ ăn vạ phải làm sao cho đúng cách. Tuy nhiên, vì cha mẹ đều là người lớn, có khả năng quan sát, đánh giá tình huống và kiểm soát hành vi của bản thân nên điều cần làm là hãy tích cực lắng nghe, thấu hiểu con cái và hướng dẫn cho trẻ cách quản lý cảm xúc của bản thân tốt hơn.